În ziua de Sf. Ilie pe rit vechi, macedonenii din cadrul Asociaţiei Macedonenilor din România, s-au întâlnit spre a evoca momentele importante ale luptei de eliberare naţională, pentru a cinsti memoria înaintaşilor, care au luptat pentru libertate, sacrificându-şi viaţa.
Ilindenul (Ziua Sf . Ilie ) din data de 2 august 1903 ocupă un loc sacru în istoria macedoneană și în sufletul macedonenilor de pretutindeni.
Organizația Revoluționară Internă Macedoneană (Vnatrešna Makedonska Revolucionerna Organizacija sau VMRO) s-a ocupat de organizarea, în anul 1903, a revoltei de Ilinden, al cărui obiectiv principal viza eliberarea de sub dominaţia otomană, autonomia sau crearea unui stat macedonean independent – Slobodna Makedonija.
Ilindenul a devenit, astfel, sinonim cu lupta națională macedoneană pentru autodeterminare si păstrarea identităţii naţionale.
Revolta macedonenilor a izbucnit în seara zilei din 2 august, de Ilinden, în vilaietul Bitola (Monastir), care a rămas punctul central al insurgenților. Aceştia au atacat proprietățile si moşiile deținute de beii musulmani, au distrus liniile telefonice și de telegraf, au dinamitat poduri si alte puncte importante, clădiri strategice și, în unele locuri, au atacat garnizoanele locale. Un prim succes al revolutionarilor a fost cucerirea, la 3 august 1903, a orasului Krușevo, un oraș pitoresc din zona muntoasă, aflat la 1.250 de metri altitudine, cu o populația în mare parte formată din macedoneni și vlahi. Acolo, sub conducerea lui Nikola Karev, rebelii au stabilit guvernul provizoriu si s-a emis un manifest în care s-au reiterat obiectivele revoluției și s-a declarat Republica Kruševo, care a rezistat până la 12 august 1903, când a fost cucerită de forţele otomane.
Acțiuni revoluționare pe scară largă au avut loc şi în alte regiuni în afara Bitoliei, în Kostur, Lerin, Ohrid, Kicevo, Prilep.
Marea majoritate a locuitorilor nonmusulmani au sprijinit revoluția, astfel încat corespondenţii străini notau că ” există cu greu un sat (în vilaietul Monastir) care nu a aderat la revoltă.”
Istoricii apreciază că revolta de Ilinden a fost primul efort organizat al poporului macedonean, care s-a desfăşurat pe întreg teritoriul locuit de aceştia şi care a avut ca obiectiv crearea unui stat liber, care să cuprindă întreaga Macedonia geografică. Această revoltă a contribuit la redefinirea relaţiilor dintre macedoneni şi vecinii acestora, din punct de vedere al identificării ca limbă şi etnie.
Revolta și sfârșitul ei dramatic a fortificat mișcarea națională şi a ajutat la conturarea identității naționale, prin crearea unei limbi standardizate, unei culturi şi biserici comune.
Marele revoluţionar macedonean participant la Ilinden, Jane Sandanski spunea “Să trăieşti înseamnă să te lupţi: înrobitul luptă pentru libertate, iar cel ce e liber luptă pentru perfecţiune. Noi trebuie să luptăm pentru trezirea conştiinţei naţionale!”
ИЛИНДЕН – ГОЛЕМ ПРАЗНИК НА МАКЕДОНЦИТЕ НАСЕКАДЕ!
На денот на Свети Илија по стар стил, Македонците од Друштвото на Македонците во Романија се состанаа да ги евоцираат важните моменти на националноослободителната борба, да го испочитуваат споменот на предците, кои се бореа за слободата, жртвувајќи ги своите животи
Илинден (Денот на Свети Илија) од 2 август 1903 година завзема свето место во македонската историја и во душата на Македонците насекаде.
Македонската внатрешна револуционерна организација (ВМРО) била одговорна за организирање, во 1903 година на Илинденското востание, чија главна цел била ослободување од отоманската доминација, автономија или создавање на независна македонска држава – Слободна Македонија.
Илинден на тој начин стана синоним за македонската национална борба за самоопределување и зачувување на националниот идентитет.
Револтот на Македонците избувна вечерта на 2 август, од Илинден, во селото Битола (Монастир), што остана централна точка на востаниците. Тие ги нападнале имотите и кои беа во сопственост на муслиманските Бегови, ги уништиле телефонските и телеграфските линии, ги динамитизирале мостовите и другите важни точки, стратешките згради и на некои места, ги нападнале локалните гарнизони. Прв успех на револуционерите беше освојувањето, на 3 август 1903 година, на градот Крушево, живописен град во планинско подрачје, на 1.250 метри надморска височина, со население во најголем дел составено од Македонци и Власи. Таму, под водство на Никола Карев, бунтовниците ја воспоставија привремената влада и беше издаден манифест, кој ги повтори целите на револуцијата и ја прогласи Република Крушево, која издржа до 12 август 1903 година, кога беше и поново освоена од османлиските сили.
Големи револуционерни акции се одвиваа и во други региони надвор од Битола, во Костур, Лерин, Охрид, Кичево, Прилеп.
Огромното мнозинство на немуслиманските жители ја поддржаа револуцијата, така што странските дописници забележаа дека „постои едно село (во областа Монастир) кое не се придружило на востанието“.
Историчарите сметаат дека Илинденското востание било првиот организиран отпор на македонскиот народ, кое се одвивало на целата територија населена од нив и кое имало за цел создавање на слободна држава, опфаќајќи ја целата географска Македонија. Ова востание помогна да се редефинираат односите меѓу Македонците и нивните соседи, во поглед на нивната идентификација како јазик и етничка припадност.
Револтот и драматичниот крај го зајакнаа националното движење и помогнаа во обликувањето на националниот идентитет, создавајќи стандардизиран јазик, заедничка култура и заедничка црква.
Големиот македонски револуционер што учествуваше во Илинден, Јане Сандански кажа „Да се живее значи да се бориме: слугата се бори за слобода, а оној што е слободен се бори за совршенство. Ние мора да се бориме за будење на националната свест! “
Comentarii recente