Gheorghia Pulevski sau Gheorghi Pulevski (1817, Galicnik – 13 februarie 1893, Sofia) – scriitor macedonean de lucrări scurte, lexicograf, istoric și lider militar.
Pulevski este autorul primei gramatici macedonene tipărite și autorul unuia dintre primele dicționare în limba macedoneană.De la muncitor migrant (zidar) în România până la începutul anilor 1960, Gheorghia și-a continuat viața prin diferite războaie de eliberare și răscoale din a doua jumătate a secolului al XIX-lea. El a început lupta pentru libertatea poporului său, participând în același timp și la lupta de eliberare a celorlalte popoare balcanice.Nu mai puțin importantă este activitatea sa cultural-națională ca autor de manuale, lexicograf, gramatician, poet, folclorist, etnograf și istoric. Prima sa lucrare tipărită a fost un Dicționar în patru limbi, publicat la Belgrad în anul 1873.A doua carte publicată de Pulevski este un Dicționar în trei limbi (trilingv), publicat de asemenea la Belgrad în anul 1875. Această lucrare este deosebit de importantă datorită concepției clare și ideii prezentate deschis privitoare la patria Macedonia, la poporul macedonean și la limba macedoneană ca fiind distincte în lumea slavă. În anul 1880 a apărut Slognica Recovska (Limba Vorbită), care este prima gramatică publicată a limbii macedonene. În ea, Pulevski a încercat să creeze norme de bază pentru limba literară macedoneană, combinând dialectul macedonean central cu tradiția slavă scrisă din Macedonia, creând un vocabular foarte interesant și împrumutând cuvinte din alte limbi slave, dar întotdeauna foarte macedonenizate.Ca parte a activității lui Pulevski în rândul emigranților macedoneni din Sofia se află formarea Societății literare slavo-macedonene în 1888, sub președinția sa. Aceasta are o semnificație deosebită ca prima asociație literară macedoneană în general și este doar o altă dovadă a activității sale culturale patriotice și a orientării sale național-politice. De asemenea, un loc special în prezentarea operei lui Pulevski este ocupat de istoria sa generală slav-macedoneană, care s-a încheiat în 1892 chiar înainte de moartea sa.Nu trebuie trecut cu vederea manuscrisul său extins, intitulat Limba, completat tot la Sofia, care este un manual specific pentru învățarea limbii macedonene.
Ѓорѓија Пулевски или Ѓорѓи Пулевски (1817, Галичник – 13 февруари 1893, Софија) — македонски писател на кратки дела, лексикограф, историчар и воен водач. Пулевски е автор на првата печатена македонска граматика и автор на еден од првите речници на македонски јазик.Од печалбар-ѕидар во Романија до почетокот на 60-те години својот животен пат Ѓорѓија го продолжува низ разните ослободителни војни и востанија во текот на целата втора половина на XIX век. Тој ја започнува борбата за слобода на својот народ, истовремено учествувајќи во ослободителната борба и на другите балкански народи.Не помалку е значајна неговата културно-национална дејност како учебникар, лексикограф, граматичар, поет, фолклорист, етнограф и историчар. Негово првопечатено дело е Речник од четири јазика (или четиријазичник), објавено во Белград во 1873 година.Втората објавена книга на Пулевски е Речник од три јазика (тријазичник), објавена исто така во Белград во 1875 г. Ова дело е особено значајно поради јасната концепција и отворено изнесената идеја за татковината Македонија, за македонскиот народ и македонскиот јазик како посебни во словенскиот свет.Во 1880 година излегува од печат Слогница речовска, којашто претставува прва публикувана граматика на македонскиот јазик.
Во неа Пулевски се обидел да создаде основни норми на македонски литературен јазик, комбинирајќи го централно-македонското наречје со словенската писмена традиција во Македонија, креирајќи при тоа мошне интересна лексика и позајмувајќи зборови и од другите словенски јазици, но секогаш изразито македонизирани.Како дел од активноста на Пулевски сред македонската емиграција во Софија е и формирањето на Словеномакедонската литературна дружина во 1888 година, под негово претседателство.Таа има особено значење како прва македонска литературна асоцијација воопшто и тоа е само уште еден доказ за неговата патриотска културна дејност и национално-политичка ориентација.Меѓутоа, посебно место во претставувањето на делото на Пулевски зазема неговата Славјанско-маќедонска општа историја, завршена во 1892 година непосредно пред неговата смрт. Не е за занемарување и неговиот обемен ракопис, насловен како Јазичница, завршен исто така во Софија, што претставува специфичен прирачник за изучување на македонскиот јазик.
Comentarii recente